Rozmaryn lekarski (Rosmarinus officinalis) ? to gatunek aromatycznego, dorastającego do 2 metrów wysokości krzewu należącego do rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.)
Rozmaryn pochodzi z basenu Morza Śródziemnego, od dawna uprawiany jest też w wielu innych regionach, często dziczejący. Bardzo często uprawiany jest jako roślina doniczkowa.
Czym jest rozmaryn?
Rozmaryn jest obecny od wieków w polskiej kulturze ? jako symbol miłości i wierności.
Dawniej w kulturze ludowej rozmarynowy wianek odgrywał dużą rolę w obrzędach ślubnych. Z jego gałązek wito bogato zdobiony wstążkami wianek dla panny młodej,.
bukiety z wplecionymi gałązkami rozmarynu nosili też goście weselni, druhny i drużbowie
W kulturze chrześcijańskiej rozmaryn towarzyszy wizerunkom Matki Boskiej, oznacza czystość.
Uważa się też, że liście i gałązki mają działanie pobudzające erotycznie. Wąchanie rozmarynu miało też pobudzać miłość.
Już od bardzo dawna rozmaryn stosowany był w zielarstwie, lecznictwie, kosmetyce oraz kuchni, jako przyprawa do wielu dań.
Formy w jakich rozmaryn jest stosowany to:
- suszone całe zioło,
- suszony, sproszkowany ekstrakt (w kapsułkach),
- preparaty ze świeżych lub suszonych liści, takie jak nalewki alkoholowe, herbaty i płynny ekstrakt,
- lotny olejek (do stosowania zewnętrznego, nie doustnego).
Rozmaryn – substancje czynne
Oprócz olejku rozmaryn zawiera też szereg innych związków o działaniu biologicznym na przykład flawonoidy ? związki o działaniu przeciwutleniającym i pomagające usuwać toksyny a także garbniki i terpeny które nadają tej roślinie charakterystyczny aromat a także witaminy.
Olejek z rozmarynu otrzymuje się przez destylację z parą wodną gałązek i świeżych liści.
Czym charakteryzuje się rozmaryn?
- Łagodzi bóle żołądka
- Poprawia trawienie,
- Działa przeciwwrzodowo,
- Działa żółciopędnie i chroni wątrobę
- Działa moczopędnie,
- Działa uspokajająco na ośrodkowy układ nerwowy.
- Poprawia nastrój i pamięć
- Może przyczyniać się w zapobieganiu starzeniu się mózgu, a tym samym chorobie Alzhaimera.
- Działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybiczo.
Działanie przeciwutleniające rozmarynu
Przeciwutleniacze zawarte w rozmarynie mogą neutralizować wolne rodniki które są jedną z przyczyn starzenia
Rozmaryn a cukrzyca
Rozmaryn może być stosowany u diabetyków, gdyż przyczynia się on do wzrostu poziomu insuliny, a jednocześnie obniża poziom glukozy we krwi,
chroni tez przed okulistycznymi powikłaniami cukrzycy.
Rozmaryn stosowany jest też w kosmetyce, jako składnik szamponów, maseczek, peelingów, preparatów przeciwłupieżowych.
Zapach rozmarynu odstrasza owady, w tym komary i kleszcze
Jak stosować olejek rozmarynowy?
Olejek rozmarynowy można wdychać w postaci inhalacji ułatwia wtedy oddychanie i łagodzi przykre objawy kataru lub przeziębienia.
Można też stosować miejscowo – działa wtedy rozgrzewająco i łagodnie uśmierza ból.
Rozmaryn – przyprawa w kuchni
Gałązka rozmarynu jest też świetną przyprawą, i z tego zastosowania rozmaryn jest najbardziej znany. Ponieważ ma mocny i korzenny zapach, świetnie wzbogaci smak i aromat potraw, zwłaszcza śródziemnomorskich, ale też poprawi smak drobiu, jagnięciny, a nawet ryb. Co ciekawe, można go też dodawać do wina i piwa.
AUTOR: Dr n. farm. Andrzej Tarasiuk