Rumianek pospolity (Matricaria chamomilla L.) ? to gatunek rośliny z rodziny astrowatych. W stanie dzikim występuje w prawie całej Europie oraz na terenie Uralu, Kaukazu, Iranu, Afganistanu, Azji Mniejszej oraz Indii. Przeniesiony został także do Ameryki Północnej i Australii.
W Polsce powszechnie spotykany w stanie dzikim. Bardzo często jest też uprawiany jako roślina lecznicza lub ozdobna.
Wygląd rumianku pewnie wszyscy znają. To roślina jednoroczna, z łodygą wysokości około 60 cm. Na zakończeniach rozgałęzień łodygi wyrastają, zebrane w koszyczek, kwiaty. Znajdujące się na obrzeżach kwiatostanu białe, długie płatki to kwiaty żeńskie, zaś te żółte, znajdujące się w środku są obupłciowe.
Cała roślina wydziela silny, przyjemny zapach.
Surowcem zielarskim są koszyczki rumianku ? Anthodium chamomillae.
Skład
Koszyczki rumianku zawierają olejek lotny, który ma największy wpływ na ich aktywność farmakologiczną. Jego najważniejszym składnikiem jest chamazulen. Ponadto, koszyczki rumianku zawierają związki flawonoidowe, pochodne kumarynowe,cholinę i szereg innych.
Działanie
Działanie jest wielokierunkowe, ze względu na silnie przeciwzapalne działanie olejku na błony śluzowe. Występuje ono zarówno po podaniu doustnym jak i po zastosowaniu zewnętrznym.
Ponadto działa on również rozkurczająco na mięśnie gładkie przewodu pokarmowego, naczyń krwionośnych a także, w mniejszym stopniu dróg żółciowych i moczowych.
Wykazuje również działanie bakteriostatyczne oraz pobudzające wydzielanie soku żołądkowego.
Zastosowanie
Napar z rumianku stosujemy doustnie w stanach zapalnych przewodu pokarmowego a także, pomocniczo, w braku łaknienia, w chorobie wrzodowej, wzdęciach, bólach brzucha i zgadze powodowanych nadmierną fermentacją jelitową.
U dzieci i osób starszych napar z rumianku stosuje się w utrudnionym odchodzeniu gazów (herbatka rumiankowa dla niemowląt!).
Zewnętrznie stosowany jest do płukania jamy ustnej i gardła, do przemywania i okładów na powieki, do kąpieli (zwłaszcza niemowląt), do obmywań i okładów na skórę, zwłaszcza po uszkodzeniach, oparzeniach termicznych i słonecznych oraz jako środek przeciwzapalny i bakteriostatyczny.
Jak więc widać, jest to bardzo wartościowy surowiec o wszechstronnym zastosowaniu leczniczym.
Jako ciekawostkę dodam że w bufetach śniadaniowych niektórych hoteli w rejonie śródziemnomorskim łatwiej znaleźć herbatkę rumiankową (lub miętę) niż zwykłą herbatę. Na szczęście dobra kawa z expresu jest obowiązkowa!
AUTOR: Dr n. farm. Andrzej Tarasiuk