Woda jest związkiem chemicznym niezbędnym do powstania i podtrzymywania życia na Ziemi. Zgodnie z ogólnie przyjętą teorią, życie powstało w oceanach około 3,9 miliarda lat temu. Pierwsze organizmy lądowe pojawiły się zaledwie 500 000 milionów lat temu.
Woda stanowi też główny składnik wszystkich organizmów żywych, w niektórych przypadkach będąc ich głównym komponentem (na przykład stułbie, czyli popularne meduzy, składają się w 95% z wody a tylko około 5% to białka i inne związki organiczne oraz minerały).
Zawartość wody w ciele człowieka jest zmienna i z wiekiem spada. U noworodka wynosi 75-80% a u osób starszych tylko 46-54%, przy czym zawartość wody w ciele kobiety jest zwykle o kilka procent wyższa.
Ze względu na występowanie wody w organizmie człowieka (a także innych organizmów wyższych) możemy zastosować następujący podział:
Woda wewnątrzkomórkowa (znajdująca się wewnątrz każdej komórki)
Woda zewnątrzkomórkowa która znajduje się na zewnątrz komórek. Zalicza się do niej woda wewnątrznaczyniowa czyli krążąca w naczyniach krwionośnych (krew) oraz międzykomórkową (chłonka).
Woda trans-komórkowa, która znajduje się w płynach przewodu pokarmowego, płynach dróg żółciowych, moczowych i trzustkowych, jamie otrzewnej, jamie opłucnej, worku osierdziowym, płynie mózgowo-rdzeniowym, cieczy wodnistej oka oraz płynie maziowym w torebkach stawowych.
Jaką rolę w naszym organizmie pełni woda?
Rola wody w organizmie
Na początek trzeba podkreślić, że wszystkie procesy metaboliczne (reakcje chemiczne) przebiegają w roztworach wodnych, tak więc wymagają obecności wody w stanie ciekłym. Podobnie jest po śmierci ? wysuszenie ciała (na przykład poprzez mumifikację) zatrzymuje jego rozkład. W Egipcie odnajdywane są mumie w których przy pomocy tomografii komputerowej można określić przyczynę śmierci. Podobnie jest z zamrożeniem. W lodzie reakcje chemiczne są zablokowane (lub bardzo znacząco spowolnione) tak więc na przykład na Syberii, w wiecznym lodzie, znajdowane są ciała zwierząt w stanie prawie nienaruszonym.
Ponadto, woda w naszym organizmie pełni inne, wielorakie funkcje:
- Jest niezbędna w procesie trawienia ? wszystkie procesy trawienne przebiegają w środowisku o półpłynnej konsystencji i wymagają odpowiedniej ilości wody w ślinie, żółci oraz soku żołądkowym i jelitowym. Bierze też udział we wchłanianiu, rozpuszczaniu oraz transporcie składników odżywczych.
- Stanowi ochronę dla mózgu, serca, rdzenia kręgowego, płodu oraz struktur gałki ocznej
- Odpowiada za termoregulację organizmu chroniąc go przed przegrzaniem. W czasie upałów skóra wydziela pot, który odparowując skutecznie obniża temperaturę ciała. Anhydroza, czyli upośledzenie wydzielania potu może prowadzić do udaru cieplnego.
- Bierze udział w transporcie zbędnych produktów przemiany materii z poszczególnych komórek do nerek poprzez które są wydalane z moczem
- Stanowi ochronę dla mózgu, rdzenia kręgowego, gałki ocznej i płodu.
- Zapewnia właściwą ruchliwość stawów jako główny składnik płynu maziowego wypełniającego torebki stawowe.
Woda w organizmie jest w ciągłym obiegu. Poprzez nerki, z kałem, z potem oraz w wydychanym powietrzu wydalamy znaczne ilości wody. Ten ubytek musi być cały czas uzupełniany.
Niewielka jej ilość powstaje w organizmie jako produkt przemiany materii węglowodanów i białek, jednak większość musi być dostarczona wraz z pokarmami i napojami.
Szacuje się, że dzienne zapotrzebowanie na wodę u dorosłego człowieka wynosi 2000 ? 2500 ml. Ilość ta jest oczywiście większa u osób wykonujących ciężkie prace fizyczne (zwłaszcza w wysokiej temperaturze), sportowców a także kobiet karmiących piersią. Zapotrzebowanie na wodę rośnie gwałtownie u chorych z biegunkami i/lub wymiotami. W takich sytuacjach oprócz wody konieczne jest również uzupełnianie poziomu elektrolitów. Znakomitym produktem który może być zastosowany w takich sytuacjach są Elektrolity LABOR.
Spożywanie zbyt małych ilości płynów może prowadzić do odwodnienia organizmu które niesie za sobą poważne konsekwencje zdrowotne. Dlatego tak ważne jest dbanie o odpowiedni poziom jego nawodnienia.
AUTOR: Dr n. farm. Andrzej Tarasiuk