Eukaliptus (Eucalyptus L’Hér.) ? rodzaj drzew i krzewów należący do rodziny mirtowatych. Należy do niego ok. 600 gatunków pochodzących z Australii, Nowej Gwinei i południowo-wschodniej Indonezji. W Australii tworzą wiecznie zielone lasy lub zarośla (skrub). Obecnie jest hodowany w wielu innych cieplejszych regionach, jak na przykład w krajach śródziemnomorskich, na wybrzeżu Morza Czarnego, w Hiszpanii, Kongo czy w Brazylii.
Eukaliptus to szybko rosnące drzewo osiągające do 60 m wysokości, o silnie rozwiniętym systemie korzeniowym rozwijającym się płytko pod poziomem gleby. Eukaliptus pobiera z gleby bardzo duże ilości wody którą następnie wydziela przez liście. Przy pełnym nasłonecznieniu liście, poprzez skręt ogonka, ustawiają się bokiem do światła, przez co promienie słoneczne mogą docierać do gleby. Z tych powodów eukaliptusy wykorzystywane są często do osuszania gruntów.
W Australii liście eukaliptusa są podstawowym pożywieniem jednego z symboli Australii czyli niedźwiadka koala.
Chemizm
Liście eukaliptusa zawierają do 3% olejku, związki flawonoidowe, znaczne ilości związków garbnikowych (do 10%), gorycze, związki żywicowe oraz woski.
Olejek eukaliptusowy otrzymywany jest poprzez destylację z parą wodną liści eukaliptusa. Olejek ten zawiera co najmniej 70 % cyneolu oraz liczne, pobudzające do kaszlu, alkohole i aldehydy alifatyczne. Z tego powodu surowy olejek eukaliptusowy poddawany jest procesowi rafinacji.
Zastosowanie
Kiedyś stosowano same liście eukaliptusa, w postaci naparów, nalewek a nawet do palenia. Obecnie powszechnie używa się olejku eukaliptusowego. Stosowany jest do inhalacji i nacierań w chorobach płuc i oskrzeli. Często tez podawany jest w postaci cukierków eukaliptusowych oraz w kroplach stosowanych w celu ułatwienia oddychania podczas kataru oraz w płynach (często wieloskładnikowych) do inhalacji.
Olejek eukaliptusowy ma działanie antyseptyczne i lekko drażniące, wywołuje wzmożone krążenie krwi. Z powodu swojego działania antynewralgicznego jest często stosowany jako środek do wcierań antyreumatycznych lub jako jeden z głównych składników maści o takim wskazaniu.
Rozpylony, bardzo dobrze odświeża powietrze i jest składnikiem wielu odświeżaczy do pomieszczeń.
AUTOR: Dr n. farm. Andrzej Tarasiuk